Nowe prawo zamówień publicznych – podmiotowe środki dowodowe

USTAWOWA DEFINICJA PODMIOTOWYCH ŚRODKÓW DOWODOWYCH

Definicja podmiotowych środków dowodowych znajduje się w art. 7 pkt 17 nowego PZP. Są to środki służące potwierdzeniu braku podstaw wykluczenia, spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji.

Jako przykład podmiotowych środków dowodowych, mieszczących się w zakresie przywołanej definicji oraz wskazanych w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii 1 z dnia 23 grudnia 2020 r., wskazać można między innymi: referencje, polisę OC, zaświadczenia z KRK o niekaralności, zaświadczenia w Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Urzędu Skarbowego o braku zaległości, informacji z Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych, odpisu lub informacji z Krajowego Rejestru Sądowego lub z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Podmiotowym środkiem dowodowym może być również w zależności od okoliczności próbka, model lub fotografia.

Co jednak ważne, w postępowaniach o wartości mniejszej niż progi unijne – zamawiający, w celu potwierdzenia braku podstaw wykluczenia wykonawcy z udziału w postępowaniu, może zamiast określonych w Rozporządzeniu podmiotowych środków dowodowych żądać oświadczenia wykonawcy o aktualności informacji zawartych w oświadczeniu o niepodleganiu wykluczeniu, w zakresie podstaw wykluczenia z postępowania wskazanych przez zamawiającego.

Podmiotowe środki dowodowe oraz inne dokumenty lub oświadczenia składa się w:

• formie elektronicznej, lub
• w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym lub podpisem osobistym, lub
• w formie pisemnej, lub
• w formie dokumentowej,

– w zakresie i w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 70 nowego PZP.

ZASTOSOWANIE

Kiedy zamawiający żąda od wykonawcy złożenia podmiotowych środków dowodowych?

Zgodnie z przepisem art. 124 nowego PZP, w postępowaniu o udzielenie zamówienia, zamawiający obligatoryjnie żąda podmiotowych środków dowodowych na potwierdzenie braku podstaw wykluczenia. Jednakże może (lecz nie musi) żądać ich na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji.

Złożenie podmiotowych środków dowodowych może być konieczne kilkukrotnie, w trakcie jednego postępowania o udzieleniu zamówienia publicznego. Zamawiający może przed wyborem najkorzystniejszej oferty wezwać wykonawcę, którego oferta została najwyżej oceniona, do złożenia w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 10 dni, aktualnych na dzień złożenia podmiotowych środków dowodowych. To jednak nie wszystko, zgodnie z nowym PZP jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia odpowiedniego przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia, zamawiający może na każdym etapie postępowania, w tym na etapie składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub niezwłocznie po ich złożeniu, wezwać wykonawców do złożenia wszystkich lub niektórych podmiotowych środków dowodowych aktualnych na dzień ich złożenia. Podobną możliwością dysponuje zamawiający jeżeli zachodzą uzasadnione podstawy do uznania, że złożone uprzednio podmiotowe środki dowodowe nie są już aktualne.

Kiedy zamawiający nie jest uprawniony do żądania od wykonawcy podmiotowych środków dowodowych?

Nowe PZP przewiduje również sytuacje, w którym zamawiający nie jest uprawniony do żądania złożenia podmiotowych środków dowodowych przez wykonawcę. Ma to miejsce w sytuacji, gdy:

• zamawiający sam może je uzyskać za pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych np. rejestrów publicznych, o ile wykonawca wskazał w jednolitym dokumencie dane umożliwiające dostęp do tych środków;
• jeżeli wykonawca zaoferował wcześniej oświadczenie o niepodleganiu wykluczeniu. Wykonawca nie jest ponadto zobowiązany do złożenia podmiotowych środków dowodowych, które zamawiający posiada, jeżeli wykonawca wskaże te środki oraz potwierdzi ich prawidłowość i aktualność.

NIEZŁOŻENIE PODMIOTOWYCH ŚRODKÓW DOWODOWYCH

Jeżeli wykonawca nie złożył oświadczenia o niepodleganiu wykluczeniu, podmiotowych środków dowodowych, innych dokumentów lub oświadczeń składanych w postępowaniu lub są one niekompletne lub zawierają błędy – zamawiający wzywa wykonawcę odpowiednio do ich złożenia, poprawienia lub uzupełnienia w wyznaczonym terminie. Wyjątkiem jest sytuacja, w której wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu albo oferta wykonawcy podlegają odrzuceniu bez względu na ich złożenie, uzupełnienie lub poprawienie lub gdy zachodzą przesłanki unieważnienia postępowania.

Warto jednak wskazać, że zgodnie z Rozporządzeniem jeżeli z uzasadnionej przyczyny wykonawca nie może złożyć podmiotowych środków dowodowych wymaganych przez zamawiającego, w celu potwierdzenia spełniania przez wykonawcę warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji dotyczących zdolności technicznej lub zawodowej, wykonawca składa inne podmiotowe środki dowodowe, które w wystarczający sposób potwierdzają spełnianie opisanego przez zamawiającego warunku udziału w postępowaniu lub kryterium selekcji dotyczącego zdolności technicznej lub zawodowej.