Leasingowa huśtawka. Od złotego interesu do podatkowego koszmaru

Leasing przedsiębiorstwa korzystnym rozwiązaniem podatkowym?

Leasing przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części (ZCP) przez długi czas był uznawany za korzystne rozwiązanie podatkowe, zwłaszcza dla grup kapitałowych zajmujących się działalnością produkcyjną. Interpretacje wydane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w 2020 i 2021 roku potwierdzały, że takie transakcje mogą być traktowane jako umowy leasingu finansowego, co przynosiło znaczne korzyści podatkowe. Jednak zmiana interpretacji przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) w 2024 roku całkowicie zmieniła tę perspektywę.

Do 2024 roku interpretacje podatkowe (przykładowo: 0114-KDIP2-2.4010.252.2020.3.AG, 0114-KDIP2-2.4010.346.2020.1.RK, 0114-KDIP2-2.4010.350.2020.2.AG) przyjmowały, że leasing przedsiębiorstwa lub ZCP spełnia warunki umowy leasingu finansowego zgodnie z art. 17a pkt 1 oraz art. 17f ustawy o CIT. Korzystający z takich umów mógł zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, a także amortyzować dodatnią wartość firmy (goodwill). Dodatnia wartość firmy mogła powstać, gdy wartość rynkowa ZCP była wyższa od wartości poszczególnych składników majątkowych. Organy podatkowe potwierdzały, że takie transakcje mogą generować goodwill, który podlegał amortyzacji, co przynosiło korzystającym dodatkowe korzyści podatkowe.

Interpretacje te uznawały również, że część odsetkowa raty leasingowej była kosztem uzyskania przychodów dla korzystającego, podczas gdy część kapitałowa nie stanowiła przychodu dla finansującego. Takie podejście było atrakcyjne dla przedsiębiorstw, które mogły korzystać z przedsiębiorstw lub ZCP bez konieczności ich zakupu, co wiązałoby się z koniecznością zaciągania kredytów.

Zmiana interpretacji w 2024 roku

Jednakże interpretacja wydana przez Szefa KAS 9 lipca 2024 roku (sygn. DOP4.8221.19.2024) drastycznie zmieniła podejście do leasingu przedsiębiorstwa lub ZCP. Szef KAS stwierdził, że umowa leasingu na gruncie przepisów podatkowych dotyczy jedynie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, które podlegają amortyzacji. Przedsiębiorstwo lub ZCP, jako struktury organizacyjne obejmujące zarówno składniki materialne, jak i niematerialne, nie mogą być przedmiotem leasingu w całości. W związku z tym, umowy leasingu przedsiębiorstwa lub ZCP mogą być traktowane co najwyżej jako leasing poszczególnych składników majątkowych, zgodnie z art. 17a pkt 1 ustawy o CIT. Nowe stanowisko oznacza, że przedsiębiorcy muszą teraz indywidualnie analizować możliwość leasingu poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Zmiana interpretacji przez KAS wprowadziła istotne ograniczenia w zakresie leasingu przedsiębiorstwa lub ZCP. Przed zmianą interpretacje podatkowe uznawały możliwość korzystania z licznych korzyści podatkowych związanych z leasingiem przedsiębiorstwa lub ZCP, w tym amortyzacji dodatniej wartości firmy i zaliczania odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów. Po zmianie interpretacji, leasing przedsiębiorstwa lub ZCP został ograniczony jedynie do leasingu poszczególnych środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, wykluczając z tego zakresu całość przedsiębiorstwa lub ZCP oraz dodatkowe korzyści podatkowe, jakie dawała wcześniejsza interpretacja.

Jakie są konsekwencje nowych przepisów?

Nowe stanowisko DKIS znacznie komplikuje zagadnienie leasingu przedsiębiorstwa czy ZCP, zmuszając strony takich umów do bardziej wnikliwej analizy potencjalnych skutków podatkowych lub nawet rozważenia alternatywnych rozwiązań takich jak m.in. oddawanie w dzierżawę pozostałych elementów niematerialnych przedsiębiorstwa lub ZCP, co jednak może nieco komplikować kwestie związane z zakończeniem umów leasingu poszczególnych składników majątkowych.

Warto będzie monitorować przyszłe orzeczenia sądowe, które zweryfikują, nowe podejście fiskusa do przedstawionego zagadnienia.