Tzw. Tarcza 4.0.[1] wprowadziła nowe rozwiązanie pozwalające na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników przedsiębiorstw powracających do pracy w pełnym dotychczasowym zakresie. Polega ono na częściowym pokryciu ze środków FGŚP wynagrodzeń oraz składek ubezpieczeniowych pracowników nieobjętych: przestojem na podstawie art. 81 KP, przestojem ekonomicznym oraz obniżonym wymiarem czasu pracy - na podstawie specustawy COVID-19[2].

Dofinansowanie to opiera się na podobnych zasadach, jak wprowadzone Tarczą 1.0. wsparcie z art. 15g specustawy.

Wymaga więc w szczególności:

• odnotowania przez przedsiębiorcę spadku obrotów gospodarczych na poziomie odpowiednio o co najmniej 15% lub 25% procent (w zależności od przyjętego okresu porównawczego);
• braku przesłanek do ogłoszenia upadłości
• niezalegania w uiszczaniu należności publicznoprawnych na koniec III kwartału 2019 r.

Dopłata do wynagrodzeń udzielana jest w miesięcznych transzach - nie więcej jednak niż na 3 miesiące.

Dofinansowywane ze środków FGŚP sięgać może połowy wynagrodzeń poszczególnych pracowników, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia kwartału poprzedzającego dzień złożenia wniosku.

ZAKAZ ZWOLNIEŃ GRUPOWYCH W OKRESIE DOFINANSOWANIA

Istota wprowadzonych instytucji opiera się na ochronie miejsc pracy. Służyć temu ma przyjęty dla wszystkich dotychczasowych form dofinansowania zakaz wypowiadania przez pracodawcę pracownikom objętym wsparciem umów o pracę z przyczyn nieleżących po ich stronie. Chodzi tutaj o tzw. wypowiedzenia grupowe, które podyktowane są przyczynami powstałymi ze strony pracodawcy (najczęściej organizacyjnymi lub finansowymi). Przy czym - dotychczas ustawodawca realizował ten cel poprzez uzależnienie dopłaty do wynagrodzenia konkretnego pracownika od jego utrzymania w zatrudnieniu. Potencjalne rozwiązanie umowy w trybie zwolnień grupowych w okresie pobierania dofinansowania wiązać mogło się co najwyżej ze zwrotem kwoty przypadającej na zwolnionego w ten sposób pracownika.

ZWOLNIENIE JEDNEGO PRACOWNIKA - ZWROT DOFINANSOWANIA DLA WSZYSTKICH

Tymczasem w porównaniu do dotychczasowych zasad dofinansowania wynagrodzeń przewidzianych w kolejnych wersjach specustawy, nowy art. 15gg. wprowadza zaostrzone zasady utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych dopłatą. W myśl ust. 8 przywołanego przepisu, podmiot, który otrzymał dofinansowanie do wynagrodzenia pracowników, nie może wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie pobierania świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia.

Oznacza to, iż na mocy nowego przepisu Tarczy 4.0. grupowe zwolnienie chociażby jednego pracownika objętego dofinansowaniem z art. 15gg. skutkować będzie koniecznością zwrotu dofinansowania otrzymanego w stosunku do wszystkich pozostałych pracowników.

Zgodnie ze stanowiskiem MRPiPS z 30 czerwca 2020 r. „pracodawca w razie niespełnienia warunku, o którym mowa w art. 15gg ust. 8 ustawy COVID, zobowiązany jest do zwrotu pomocy otrzymanej na wszystkich pracowników, nie tylko na tego pracownika, któremu wypowiedział umowę o pracę. Jeżeli rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem nastąpi z przyczyn dotyczących pracownika (np. wypowiedzenie umowy przez pracownika itp.), wtedy przedsiębiorca powinien zwrócić jedynie niewykorzystaną część świadczenia.”

Ministerstwo zastrzega jednak równocześnie, że zakaz wypowiedzenia umowy z przyczyn niedotyczących pracownika dotyczy wyłączne pracowników objętych dofinansowaniem. Oznacza to, że w razie wnioskowania o wsparcie jedynie do wynagrodzeń części zespołu, pozostali pracownicy nie będą objęci dodatkową ochroną przed zwolnieniami grupowymi.

7 DNI NA INFORMOWANIE URZĘDU PRACY

Istotnym rygorem mającym na celu weryfikację prawidłowości wykorzystania przyznanych środków jest obowiązek przedsiębiorcy korzystającego z dofinansowania powiadamiania na piśmie właściwego WUP o każdej zmianie, która ma wpływ na wysokość wypłacanej transzy środków.

Chodzi tu przede wszystkim o takie okoliczności jak rozwiązanie z pracownikiem umowy o pracę, objęcie go jednym z rozwiązań wykluczających dofinansowanie (tj. przestojem, przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy), urlop bezpłatny, macierzyński itp.

Notyfikowanie organowi tych faktów powinno nastąpić w ciągu 7 dni od ich stwierdzenia przez pracodawcę. Zaniechanie tego obowiązku może zostać uznane przez organ urząd pracy jako niewłaściwe wykorzystanie środków, co powodować może konieczność ich zwrotu wraz z odsetkami jak dla zaległości podatkowych.

Oceniając wprowadzone w Tarczy 4.0. rozwiązanie, należy zauważyć, że z jednej strony rozszerza krąg pracodawców mogących skorzystać z dofinansowania do wynagrodzeń o podmioty wracające do pełnej działalności. Z drugiej jednak znacząco i niespójnie z dotychczasowymi zasadami zaostrza ono obowiązek pracodawców w zakresie utrzymania stanu zatrudnienia wszystkich pracowników objętych wsparciem.

_{[1] Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19 (Dz.U. z 2020 r. poz. 1086);}

_{[2] Ustawa z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.}